Türk Devletleri Teşkilatı’nın Azerbaycan’da düzenlenen 12’nci Zirvesi’nde kabul edilen Gebele Bildirisi, Kıbrıs sorununa ilişkin “uygulanabilir, karşılıklı kabul edilebilir çözüm” vurgusuyla dikkat çekti.
Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) 12’nci Devlet Başkanları Zirvesi, 6-7 Ekim 2025 tarihlerinde Azerbaycan’ın Gebele kentinde “Bölgesel Barış ve Güvenlik” temasıyla gerçekleştirildi.
Tüm üye ve gözlemci devletlerin üst düzey temsil edildiği zirve, Türk dünyasında dayanışma, ortak vizyon ve bölgesel işbirliği mesajlarının öne çıktığı bir platforma dönüştü.
121 Maddelik Gebele Bildirisi Kabul Edildi
Zirvenin sonunda liderler, 121 maddeden oluşan Gebele Bildirisini kabul etti. Bildiriyle birlikte “TDT+” formatının kurulması, TÜRKSOY’un güçlendirilmesi ve Türk Akademisi’nde yapısal düzenlemelere gidilmesi konularında anlaşmalar imzalandı.
Toplantıda ayrıca, Türkmenistan’ın Türk Akademisi ve Türk Kültür ve Miras Vakfı’na, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ise Türk Akademisi’ne gözlemci üye olarak katılımı karara bağlandı. Dönem başkanlığı, Kırgızistan’dan Azerbaycan’a geçti.
Kıbrıs Sorununa Gebele Bildirisinde Geniş Yer Verildi
Gebele Bildirisi’nde Kıbrıs sorununa ilişkin kapsamlı bir paragraf yer aldı. Bildiride, “Kıbrıs sorununun adadaki mevcut gerçeklere dayanarak, karşılıklı kabul edilebilir ve uygulanabilir bir çözüme ulaştırılması gerektiği” vurgulandı.
TDT üyeleri, “Türk dünyasının ayrılmaz parçası olan Kıbrıs Türk halkının, eşit özden gelen haklarını güvence altına alma yönündeki kararlılıklarında dayanışma içinde olduklarını” ifade etti.
Liderlerin ortak bildirisi, Kıbrıs’ın yanı sıra Filistin ve Suriye gibi bölgesel krizlere de atıfta bulunarak, Türk devletlerinin barış, güvenlik, istikrar ve refahın korunmasına yönelik taahhütlerini yeniden teyit etti.
Türk Dünyası İçin Ortak Stratejik Yaklaşımlar
Türkiye, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan’ın asil üye olarak imzaladığı bildiride, TDT ülkeleri arasındaki dayanışma, işbirliği ve koordinasyonu güçlendirme kararlılığı “sarsılmaz” bir şekilde vurgulandı.
Zirve süresince, bölgesel barış, enerji, ulaştırma ve güvenlik gibi alanlarda ortak stratejik yaklaşımlar ele alınırken, Türk dünyasının uluslararası sistemdeki artan rolü de öne çıkarıldı.
