Cumhuriyet Meclisi’nde istifa nedeniyle boşalan bir milletvekilliği için 25 Haziran Pazar günü ara seçim yapılacak. Gazeteci-Yazar Efdal Keser 12 adayın yarıştığı tüm zamanların “En Pahallı Milletvekili” seçimini kaleme aldı.
- Ara seçime ihtiyaç olup olmadığı tartışmaları gölgesinde 25 Haziran’da gerçekleştirilecek seçimde UBP ve CTP mecliste bir koltuk daha elde etmek için kıyasıya yarışıyor.
- UBP, 24 olan Milletvekili sayısını 25’e çıkararak erken seçim söylemlerine son vermek ve Genel Başkan Ünal Üstel zafer kazanarak koltuğunu sağlamlaştırmak istiyor.
- CTP, 19 Milletvekiline ulaşmanın yanı sıra erken seçim için kapıyı aralamayı amaçlıyor.
Elli sandalyeli Cumhuriyet Meclisi’nde, Halkın Partisi Genel Başkanı, Lefkoşa Milletvekili Kudret Özersay’ın Haziran 2022’de milletvekilliğinden istifasıyla boşalan bir Lefkoşa milletvekilliği için 25 Haziran’da ara seçim yapılacak. Öte yandan çeşitli nedenlerle boşalan bir muhtarlık ve beş ilçede toplam 50 ihtiyar heyeti üyeliği için de yerel ara seçime gidilecek.
‘Ülkenin en pahalı Milletvekili’nin seçimi için devletin kasasından 30 milyon Türk Lirası civarında bir para çıkacak. İşte bu rakam seçilecek Milletvekiline ‘en pahalı Milletvekili’ unvanı yakıştırmalarına neden oluyor.
“Bir milletvekili için seçime gitmeye değer miydi? sorusuna Anayasa’nın amir hükmü gösterilerek bunun zorunlu olduğu savunması yapılıyor. Aynı şekilde “bu seçim sadece Lefkoşa bölgesinde yapılsaydı da devletin kasasından bu kadar çok para çıkmasaydı” şeklinde görüşler de var. Ana Muhalefet Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Anayasa’ya dokunmadan Seçim ve Halk Oylaması Yasası’nda küçük bir değişiklik ile seçimin sadece Lefkoşa’da yapılabileceğini ancak iktidarın büyük ortağı Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP) buna yanaşmadığını belirtiyor. Benzer bir savunma da UBP tarafından yapılıyor. Onlara göre bu değişikliği istemeyen taraf CTP!
23 Ocak 2022’de yapılan Milletvekilliği Erken Seçiminde bir önceki seçimde mecliste temsil edilen Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) yüzde beşlik barajın altında oy alması nedeniyle Meclis dışında kalırken, Halkın Partisi ise Meclis’teki sekiz sandalyeden altısını kaybederek 3 milletvekiline düşmüştü. Daha sonra Genel Başkan Kudret Özersay, Ulusal Birlik Partisi, Demokrat Parti ve Yeniden Doğuş Partisi’nden oluşan koalisyon hükümetini ‘gayrı meşru’ diye niteleyerek Meclis boykotunda diretmiş ve Milletvekilliğinden de istifa etmişti. Diğer iki milletvekili ise partilerinden istifa ederken, sine-i millete dönmemişti.
Bu arada ülkede bir ilk yaşanarak Toplumcu Demokrasi Partisi’nin (TDP) adayı Tacan Reynar’ın adaylığı, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından ilan edildikten sonra yapılan itiraz nedeniyle aday olmak için gerekli koşullardan olan daimi ikamet koşulunu yerine getirmediği gerekçesiyle yine YSK tarafından düşürüldü.
Seçimde kazanma şansı en yüksek iki adaya sahip UBP ve CTP, 23 Ocak 2022 yılındaki Milletvekilliği Erken Genel Seçiminde ipi ilk iki sırada göğüslerken UBP her ilçede öndeydi. Ülke genelinde katılımın yüzde 55’i bulmamasına rağmen UBP yüzde 39.61 ile seçimi birinci parti olarak tamamlamıştı.
CTP’nin ülke genelindeki oy oranı ise 31.91’de kaldı. İki parti arasındaki oy farkı yüzde 8.30. Bu tabloya göre UBP adayının ülke geneline yayılan bir seçimde kazanma şansı daha yüksek.
Seçim sadece Lefkoşa ilçesinde yapılmış olsaydı yine normal koşullarda UBP adayının kazanma şansı daha yüksek görünüyor. Çünkü son seçimde UBP, Lefkoşa’da 39.43 oy alırken, CTP’nin oyu 31.94’de kaldı.
Öte yandan TDP’nin adayının yarış dışında kalması UBP’ye mi yoksa CTP’ye mi yarar sorusunun yanıtı ise belirsiz. Çünkü TDP ve CTP arasında bitmeyen fikir ayrılıklarının seçimde de kendini göstermesi olasılık dışında değil. Son Milletvekilliği seçiminde ülke genelinde 4.40 oranında oy alan TDP’nin bu oyunun hangi adaya kayacağı veya seçmeninin sandığa gidip gitmeyeceği henüz netlik kazanmadı.
Genel anlamda UBP’nin oy oranının CTP’den daha fazla görünüyor olması ise seçim sonucunun garanti olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü UBP içindeki çekişmeler, ekonominin kötü gidişatı ve TL’nin değer kaybıyla her gün fakirleşen halkın, artan enflasyon karşısındaki isyanı UBP’de oy kaybına neden olacağı şeklinde yorumlanıyor. Zaten UBP’nin ara seçimi ülke geneline yaymak istemesinin en büyük nedeninin de bir ilçede yaşanacak oy kaybını diğer ilçede karşılamak olduğu ifade ediliyor.
CTP adayının kazanma şansı ise tamamen yine kendi seçmeninin adayın arkasında durmasına bağlı olduğu görüşü hâkim. CTP, oy kaybına uğrayacağına kesin gözü ile baktığı UBP karşısında zafere ulaşmak için adayını fire vermeden desteklemek zorunda. Seçimde partisel görüşlerin yanı sıra adayların kişilikleri de elbette rol oynayacak.
Daha önce bir tanesi 2006’da diğeri ise 2010’da yapılan ara seçimlerde ise UBP kaybetti. 2005 genel seçimleri sonucu UBP Girne milletvekili seçilen Salih Miroğlu’nun ani vefatı ve aynı seçimlerde CTP Lefkoşa milletvekili seçilen Mehmet Ali Talat’ın Cumhurbaşkanlığı görevine seçilmesiyle milletvekilliğinden istifa etmesi sonucu iki sandalye için Girne ve Lefkoşa ilçelerinde ara seçime gidilmişti. CTP iki sandalyeyi de kazanarak Cumhuriyet Meclisindeki sandalye sayısını 25’e çıkarmıştı.
UBP Milletvekili Derviş Eroğlu’nun Cumhurbaşkanı seçilmesi nedeniyle 2010 yılında Gazimağusa’da yapılan ara seçimde CTP’nin de desteklediği TDP adayı Hüseyin Angolemli 2 oy fark ile milletvekili seçilmişti. Söz konusu ara seçimde Hüseyin Angolemli 11 bin 929 oy, UBP adayı Resmiye Canaltay ise 11 bin 927 oy almıştı.
25 Hazirandaki seçimde, Ulusal Birlik Partisi (UBP) adayı Ali Başman, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) adayı Sami Özuslu, Yeniden Doğuş Partisi (YDP) adayı Figen Yaman Lesinger, Demokrat Parti (DP) adayı Serhan Aktunç, Bağımsızlık Yolu adayı Umut Ersoy ve bağımsız adaylar; Çetin Sadeli, Abdullah Korkmazhan, Alper Özsalınç, Talip Sancar, Meriç Erülkü, Mert Taşkın ve Nazım Özsever yarışacak.
