Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında enterkonnekte elektrik sistemi için düğmeye basıldı. İki ülke arasında kurulacak enerji köprüsü için hazırlanacak fizibilite raporunun ardından projenin inşasına başlanacak.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son ziyaretinde yaptığı açıklamada, Türkiye’den kablo yoluyla KKTC’ye elektrik naklinin sağlanmasının en önemli adımları olacağını açıklamıştı.
2015 yılında resmi açılışı yapılan, Türkiye’den KKTC’ye Su Temini Projesi’nin ardınan şimdiden asrın ikinci büyük projesi olarak tanımlanan enterkonnekte projesinin tamamlanması için 6 yıllık bir süre öngörülüyor. Edindiğimiz bilgiye göre, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan söz konusu projenin 5 yılda tamamlanmasını istiyor.
Teknik ayrıntıların yanında proje hakkında bir çok soru gündeme gelmiş durumda. Söz konusu proje finansmanı nasıl karşılanacak? Proje maliyeti elektrik faturalarına nasıl yansıyacak? KIB-TEK ve AKSA bu projeden nasıl etkilenecek? Avrupa Birliği projenin gerçekleşmesini engelleyebilir mi?
Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, merak edilen soruların yanıtlarını Kıbrıs Raporu ile paylaştı.

Enterkonnekte Elektrik Sistemi için Yol Haritası Hazır
“Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın da ifade ettiği gibi enterkonnekte sistem için çalışmalara hız verildi. İki ülkenin ilgili bakanlıkları arasında ortak bir çalışma grubu oluşturulacak.
Bir yıl içinde fizibilite çalışması ortaya çıkacak, bu süre zarfı içinde Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) arasında uluslararası anlaşmalar nezdinde yetkilendirme anlaşması imzalanacak.
85 kilometre uzunluğundaki bu büyük proje için toplam 6 yıl süre öngörülüyor.
Sayın Erdoğan, projenin 5 yılda tamamlanması için çalışmaların hızlandırılacağını ifade etti.”

Proje Maliyeti 400 Milyon Dolar
“Ekonomi ve Enerji Bakanlığı olarak yazılı mevzuatı çalıştık. Uzman ve akademisyenler ile süreci planladık. Yol haritasını içeren çalışmalarımızı Sayın Başbakan Ünal Üstel’e sunduk.
Proje hakkında detaylar şekilleniyor. Bölgeler belirlendi. Proje 85 kilometre uzunluğunda ve toplam 800 megavatlık iki hattan oluşacak. Proje inşa maliyetinin yaklaşık 400 milyon Dolar olacağı öngörülüyor. İşletme maliyeti ise yıllık 4-5 milyon Dolar civarında olacak.”
Proje Finansmanını Türkiye Üstleniyor
“Avan projenin değil detay projenin ortaya çıkmasının ardından maliyet konusu da netleşmiş olacaktır. Finansman konusunda, su projesinde olduğu gibi enterkonnekte projesinde de aynı yöntem izlenecek. Türkiye, su projesi için 1,6 milyar Dolarlık finansman sağladı. Yurt içindeki eksiklikler için de daha sonra 400 milyon Dolarlık ek bir kaynak da aktarıldı. Türkiye Cumhuriyeti’nin KKTC’ye bakış açısı böyle. Yaptığımız görüşmelerde edindiğimiz izlenime göre, bu projede de insanımıza herhangi bir sıkıntı yaşatılmayacaktır.”

Asrın Projesi’nden Sonraki İkinci Büyük Proje Olacak
“Enterkonnekte Elektrik Sistemi, KKTC Su Temin Projesi’nden sonra hayata geçecek asrın ikinci büyük projesi olacak. 2030’da yaşanması muhtemel enerji arz güvenliği ile ilgili sıkıntıların önüne geçilmiş olacak. “Sıfır Karbon Emisyonu” hedefine ulaşılması bakımından çok büyük bir katkısı olacak.”
“EuroAsia Interconnector” Türkiye’nin MEB’inden Geçiyor
“Yunanistan, Güney Kıbrıs ve İsrail’e 1208 kilometre boyunca uzanan “EuroAsia Interconnector” projesinin çalışmaları bir yandan devam ediyor. Maliyeti 1,7 milyar Dolar olarak öngörülen proje için çizilen hat Türkiye’nin kıta sahanlığından geçiyor. Dolayısıyla bu projenin gerçekleşebilmesi Türkiye’nin onayını gerektiriyor.”

ENTSO-E Konusunda Sıkıntı Yaşanmayacak
“Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı’nın (ENTSO-E) bu projeye engel oluşturacağı iddia ediliyordu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile bu konuyu KKTC ziyaretlerinde görüştük. Bu konuda bir sorun olmayacağı ifade edildi.
Ayrıca Sayın Erdoğan, hem uluslararası alandaki sıkıntıları aşma hem de gereklerini yerine getirme noktasındaki sorumluluğunun kendilerinde olduğunu söylüyor.”

“KKTC olarak Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte sonuca ulaşacağımızdan eminiz çünkü yanımızda Türkiye Cumhuriyeti gibi vadettiklerini gerçekleştiren büyük bir ülke var. Bu konuda herhangi bir şüphemiz yok. KKTC’nin geleceği için çok önemli her projede olduğu gibi Asrın Projesinde yapılan eleştirilerin benzerlerini bu proje için de duymaktayız. Dünya artık ekonomik akıllı hareket ediyor. Bizler de bu konuda ekonomik akılla hareket edileceği kanaatindeyiz. Güney’den daha uygun bir elektrik ürettiğimizde buna kayıtsız kalamayacaklarını düşünüyorum. Siyaset de bir yere kadar. Su ve enerji konusunda işbirliği iki taraf arasında birçok sorunun aşılmasını sağlayabilir.”
KIB-TEK Alt Yapı Yatırımları Devam Edecek
“Otuz yıldır enerji arz güvenliğini, yetersiz yatırımları, iletim hatlarındaki sorunları, enerji krizlerini konuşuyoruz. Bundan sonraki süreçte ana fikir, kabloyla elektriğin gelebilmesinin sağlanması, bununla birlikte enerji arz güvenliği için mevcut sistemlerin alt yapı yatırımlarına devam etmektir.
Altyapı yatırımları için mevzuatlara çalışıyoruz, Enerji Dairesi ve Enerji Üst Kurulu da kısa vadede iki yıllık, orta vadede 5 yıllık ve uzun vadede 10 yıllık strateji eylem planlarını tamamlayıp bunları Devlet politikası haline getirecek. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) de bu stratejik eylem planlarını uygulayarak enerji arz güvenliğini sağlamaya devam edecek.”
Özel Şirketten Enerji Alımı Devam Edecek
“Alternatif olmadan enerji arz güvenliği söz konusu olamaz. Bir taraftan enterkonnekte projesinin inşası devam ederken diğer taraftan da hem üretimde hem dağıtımda ihtiyaç duyulan yatırımlar devam edecektir. Enerji arz güvenliği adına özel şirketten enerji teminine devam edilecek. KIB-TEK ile özel şirket arasındaki üretim dengesi (%53 / %47) korunacak.”