KKTC çevre denizlerindeki deniz trafiğini izleyebilme imkanı sağlayacak, Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Projesi’nde imzalar atıldı. Girne Üniversitesi Denizcilik Merkezi Başkanı Kaptan Enver Yetkili, projeye ilişkin teknik detayları Kıbrıs Raporu için kaleme aldı.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) çevre denizlerinde tüm deniz trafiğini izleyebilme imkanı sağlayacak, Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Projesi’nde imzalar atıldı.
Ankara’da düzenlenen imza törenine Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Başbakan Ünal Üstel ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı birlikte katıldı.
Gemi kimliklendirilmesi, gemi trafiğinin kesintisiz izlenmesi ve düzenlenmesi, gemilere seyir bilgileri ve genel uyarıların iletilmesi, özellikli alanların kontrol yönetimi, kaçakçılığın önlenmesi, kaza risklerinin tespiti ve uyarıların yapılması, kaza, yangın gibi acil durumlarda ilgililerin bilgilendirilmesi, petrol kirliliği ile mücadeleye destek olmak, meteorolojik veri bilgilendirmeleri gibi denizcilik alanında kritik çözümler sağlayacak sistemin 2026 yılının ilk yarısında hayata geçirilmesi hedefleniyor.
Konuya ilişkin görüşlerine başvurduğumuz, Girne Üniversitesi Denizcilik Merkezi Başkanı Kaptan Enver Yetkili, söz konusu sistemin KKTC ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korumasında önemli faydaları olacağını belirterek projeye ilişkin teknik detayları Kıbrıs Raporu için kaleme aldı:
Doğu Akdeniz bölgesinde KKTC’nin konumu, önemli bir geçiş noktası üzerinde olması nedeniyle deniz trafiğinin izlenmesi önem arz etmektedir. Bu sebeple 2016 yılında yapılan bir çalışma ile KKTC’de konumlandırılacak bir Gemi Trafik Hizmetleri sisteminin; Çevre Analizi ile etki değerlendirmesi analizi yapılarak gerekliliği değerlendirilmiştir. KKTC’de yapılan saha çalışması ile Gemi Trafik Gözetim İstasyonlarının yerlerinin uygunluğu irdelenmiştir.
KKTC Gemi Trafik Hizmetleri, Deniz Yetki Alanlarında ve liman tesislerinde, gemilerin seyir, can ve mal emniyetini arttırmak, deniz çevresini korumak amacıyla, hizmet verecektedir. KKTC Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi, HAVELSAN tarafından yerli ve milli yazılım olarak geliştirilmiştir.
KKTC’de Gemi Trafik Hizmetleri ile ilgili 2016 yılında yapılan saha çalışması araştırması sonucu 3 adet Gemi Trafik Gözetleme İstasyonu ile 1 Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi’nden oluşması kararlaştırılmıştır. Bunlar Kormacit Burnu, Zafer Burnu, Zeytin Burnu ve Gazimağusa olarak belirlenmiştir. Gazimağusa İstasyonu ayrıca Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi olarak planlanmıştır.
KKTC Gemi Trafik Hizmetleri Yönetimi
KKTC’de Gemi Trafik Hizmetleri; “Kıbrıs Türk Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Müdürlüğü’ne” bağlı Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi tarafından yürütülmesi kararlaştırılmıştır. Kıbrıs Türk Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi 01.11.2000 tarihinde KKTC %30 ve T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Denizcilik Genel Müdürlüğüne bağlı İstanbul Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nün %70 ortaklığı ile kurulmuş bir Kamu Şirketidir. Kıbrıs Türk Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi’nin görevleri arasında aşağıda belirtilen hizmetler yürütülmektedir:
- KKTC kıyılarında kıyı emniyeti ile ilgili her türlü tesisi kurmak, can Kurtarma İstasyonları açmak ve işletmek,
- KKTC karasularında, koylarında, limanlarında ve iskelelerde KKTC Limanlar Dairesi Müdürlüğü’nün ihtiyaç duyması halinde kılavuzluk ve römorkaj hizmeti vermek olarak sıralanabilir,
- Gemilerin kara tesisleri ile telsiz haberleşmesini sağlamak maksadıyla kurulan KKTC Sahil Radyo’sunu işletmek,
- Cemi seyir yardımcıları olarak tesis edilmiş deniz fenerlerinin bakım ve idamesini sağlamak ve gerektiğinde yenilerini tesis etmek.
KKTC’de halen seyir yardımcıları olarak; 7 adet deniz feneri, 12 adet liman ve barınak feneri mevcuttur. Ayrıca bir adet ‘Sahil Radyosu’ ve 1 adet Otomatik Tanımlama Sistemi (OTS) (Automatic Identification System) AIS alıcısı mevcuttur.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde (GKRY) ise bir adet Sahil Radyosu ve 8 adet AIS alıcısı mevcuttur. GKRY’de ayrıca Limasol, Larnaka ve Vasilikos limanlarında Gemi Trafik Hizmetleri merkezleri bulunmaktadır.
Gemilerin İzlenmesi
KKTC’de geliştirilecek olan Gemi Trafik Hizmetleri İstasyonlarının, Radar cihazları ile donatılması kararlaştırılmıştır. Radar istasyonlarının kapsama alanı dışında kalan bölgeler için de gemilerin izlenme ve takip edilmesinin kısaca “AIS” olarak bilinen (Automatic Identification System) Otomatik Tanımlama Sistemi (OTS) İstasyonları yardımı ile gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Otomatik Tanımlama Sistemi İstasyonları alternatifli olarak 20 Dz. Mili kapasiteli 7 adet veya 80 Dz. Mili kapasiteli 2 adet AIS istasyonu planlanmıştır.
AIS İstasyonları TC ve KKTC arasındaki deniz ile KKTC’ye ait diğer deniz yetki alanlarından geçiş yapan gemiler izlenerek ulusal ve uluslararası düzenlemelere uygun, teknolojinin sağladığı imkânlardan faydalanarak bölgenin seyir, can ve mal ve çevre emniyet ve güvenliği arttırılabilecektir.
KKTC Gemi Trafik Hizmetlerinin Faydaları
KKTC Gemi Trafik Hizmetleri ile TC ve KKTC Deniz Yetki Alanlarında bulunan gemi trafiğinin kesintisiz izlenmesi ve düzenlenmesi, gemilerin tanımlanması, gemilere seyir bilgileri ve genel uyarıların iletilmesi, özellikli alanların kontrol edilmesi, insan ticaretinin önlenmesine katkı sağlanması, kaçakçılığın önlenmesi, kaza risklerinin tespiti ve uyarıların yapılması, kaza, yangın, arama-kurtarma operasyonları gibi acil durumlarda ilgililerin bilgilendirilmesinin sağlanması, petrol kirliliğiyle mücadelenin yapılması, meteorolojik verilerin gemilere iletilmesi sağlanmış olacaktır.
Gemi Trafik Hizmetleri sistemi KKTC ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korumasında da önemli faydaları olacaktır.
Girne Üniversitesi Denizcilik Merkezi Başkanı, Kaptan Enver Yetkili
KKTC Gemi Trafik Hizmetleri ile ayrıca deniz altı kablo ve boru hatlarının korunmasında da önemli faydalar sağlanacaktır. KKTC Gemi Trafik Hizmetleri sistemi de Türkiye-KKTC arasına çekilmiş ve çekilecek olan deniz altı telefon ve elektrik kabloları ile su boru hattının korunmasına da önemli faydalar sağlayacaktır.
Sonuç olarak Gemi Trafik Hizmetleri sistemi KKTC ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korumasında da önemli faydaları olacaktır.
